Chelsea Flower Show 2024

Na najbardziej prestiżowym wydarzeniu ogrodniczym na świecie, odbywającym się na terenach Royal Hospital Chelsea w Londynie, można było zobaczyć w tym roku mnóstwo zachwycających ogrodów, które inspirują i edukują, z kluczową tematyką skupioną wokół zrównoważonego rozwoju, osiągnięć ekologicznych oraz radości z ogrodnictwa.

Ogrodowe aranżacje RHS Chelsea reprezentują szczyt doskonałości ogrodniczej, prezentując zapierające dech w piersiach projekty, innowacyjne materiały i wspaniałą roślinność. Wyzwania związane z kryzysem klimatycznym i bioróżnorodnością uwypukliły natomiast kluczowe znaczenie zrównoważonego ogrodnictwa. Podczas show można było zobaczyć liczne, pomysłowe rozwiązania, przygotowujące nasze ogrody na przyszłość w przyjazny dla planety sposób: od dachów zbierających deszczówkę, miejskich parków kieszonkowych z dzikimi kwiatami po ogrody zbudowane prawie w całości z materiałów ponownie wykorzystanych i pochodzących z recyklingu.

W kategorii Show Gardens, założeń prezentujących innowacyjne projekty oraz najbardziej pożądane rośliny, złoty medal przyznano poniższym ogrodom:

Muscular Dystrophy UK - Forest Bathing Garden

Ogród Kąpieli Leśnych jest bardzo potrzebnym miejscem ukojenia i refleksji dla osób dotkniętych chorobami mięśniowymi. Ma na celu pokazanie, w jaki sposób ogród może oferować schronienie pacjentom, ich rodzinom i lekarzom w momencie diagnozy i później.

Projekt ogrodu jest inspirowany starożytną japońską praktyką Shinrin-yoku, co oznacza kąpiele w leśnej atmosferze i połączenie z naturą poprzez zmysły. Ogród ma na celu obudzenie wyobraźni i wrodzonego połączenia z naturą poprzez zbliżenie nas do świata przyrody.

Znajdujący się w ogrodzie duży, łupany mur z krzemienia, ze względu na piękną teksturę i formę przypominający komórki mięśniowe, służy jako narzędzie do wyjaśnienia, czym jest dystrofia mięśniowa i jakie niszczycielskie skutki może mieć na mięśnie. Zapewnia on też osłoniętą przestrzeń, gdzie ludzie mogą się spotykać i dzielić swoimi emocjami i doświadczeniami poza środowiskiem klinicznym, uzyskując praktyczne wsparcie, jakie Muscular Dystrophy UK daje swojej społeczności w potrzebie.

Nasadzenia inspirowane są gajem brzozowym, z ponad 40 drzewami otaczającymi ogród i tworzącymi atmosferę lasu. Większość roślin została wybrana ze względu na ich ulistnienie, tworząc zieloną mozaikę bogatą w teksturę, z pojawiającymi się okazjonalnie kolorowymi roślinnymi plamami.

Zrównoważone ogrodnictwo przejawia się tu poprzez:

• użycie odzyskanych materiałów – łupków, płytek ceramicznych, cegieł

• użycie prefabrykowanych betonowych stóp wielokrotnego użytku

• przechwytywanie i spowalnianie przepływu wody opadowej, dzięki strumykowi biegnącemu przez środek ogrodu.

Ogród uzyskał tytuł najlepszego w kategorii Show Garden.

‍St James's Piccadilly: Imagine the World to be Different

Ogród pokazowy oddaje hołd ożywczemu wpływowi miejskich przestrzeni zielonych, symbolizując przesłanie nadziei i odnowy, jednocześnie rozbudzając wyobraźnię przyszłych pokoleń do wyobrażenia sobie innego świata.

Po wejściu przez bramę przypominającą wejście na teren kościoła św. Jakuba w Piccadilly, odwiedzający wchodzą do kontemplacyjnego schronienia. Tutaj natura odgrywa główną rolę dzięki bujnej, bioróżnorodnej kompozycji roślinnej.

Ta spokojna, refleksyjna przestrzeń służy jako sanktuarium dla mieszkańców miast i miejskiej fauny. Odwiedzający mogą tu usiąść, spacerować lub zanurzyć się w cienistych zakątkach wielowarstwowej zieleni. Różnorodny dobór drzew odpornych na zmiany klimatyczne oferuje miejsce odpoczynku dla tych, którzy szukają spokoju i inspiracji.

Ogród zwraca uwagę na znaczenie miejskich „kieszonkowych parków” w Londynie i innych miastach, często związanych z historycznymi cmentarzami kościelnymi, noszącymi niejednokrotnie ślady bombardowań wojennych. Te przestrzenie zostały przekształcone w bioróżnorodne i nieco eklektyczne ogrodowe sanktuaria, reprezentując harmonijne połączenie historii i ekologicznej żywotności.

Inspiracją ogrodu są również odporne „rośliny pionierskie”, które znalazły przyczółek w ruinach św. Jakuba po bombardowaniach wojennych. Siedem takich gatunków pojawia się w ogrodzie, przypominając o odporności natury i jej zdolności do regeneracji.

Kluczowe punkty zrównoważonego ogrodnictwa:

• główne elementy ścian wykonane z ubitej ziemi; użyty beton będzie jest bezcementowy

• brak użycia materiałów na bazie torfu

• korzystanie z dostawców lokalnych w pobliżu terenu wystawy i unikanie importu drzew i roślin z zagranicznych szkółek

• dokładne obliczenia dotyczące zapotrzebowania na materiały pozwalają zaoszczędzić na odpadach.

The National Garden Scheme Garden

Ogród ma wygląd założenia zlokalizowanego na skraju lasu, rozplanowanego w otwartym zagajniku leszczynowym z kolekcją bardziej odpornych na suszę roślin leśnych, odpowiednich dla południowo-wschodniej Anglii. Część roślin została przekazana przez właścicieli ogrodów w ramach National Garden Scheme, symbolizując charytataywną tradycję dzielenia się i hojności.

W centrum ogrodu znajduje się chatka z drewna pełniąca funkcję pochłaniacza dwutlenku węgla, gdzie odwiedzający i wolontariusze mogą się gromadzić na herbatę i ciasto, co jest synonimem dnia otwartego ogrodu w ramach National Garden Scheme. Ogród celebruje niemal 100-letnią tradycję National Garden Scheme, polegającą na otwieraniu prywatnych ogrodów dla publiczności i zbieraniu funduszy na rzecz organizacji charytatywnych wspierających opiekę pielęgniarską i zdrowie.

Styl ogrodu odzwierciedla rosnące wsparcie organizacji charytatywnej dla ogrodów społecznościowych i terapeutycznych, jak również jej różnorodne portfolio.

Kluczowe punkty zrównoważonego ogrodnictwa:

• chatka jest wykonana z drewna brytyjskiego pochodzenia i drewna z odzysku, zaprojektowana jako pochłaniacz dwutlenku węgla

• nawierzchnia wykonana jest z cegieł z lokalnej gliny, a pozostała nawierzchnia to odzyskany kamień

• ogród jest wolny od cementu

• roślinność została wybrana z myślą o glebie gliniastej podatnej na wysychanie, co odzwierciedla obecne warunki klimatyczne

• wszystkie twarde powierzchnie odprowadzają wodę do rabat z roślinami

WaterAid Garden

Ogród WaterAid bada wyzwania stawiane przez zmieniający się klimat, skupiając się na zrównoważonym zarządzaniu wodą i prezentując wybór gatunków roślin radzących sobie z różnymi ilościami opadów.

W ogrodzie wykorzystano materiały odzyskane i przetworzone w celu zmniejszenia śladu węglowego. W centrum projektu znajduje się pawilon zbierający wodę deszczową. Struktura zbiera każdą kroplę opadów, filtrując i magazynując ten cenny zasób do picia i nawadniania, jednocześnie spowalniając przepływ i zapewniając cień.

Wśród roślin wybranych przez projektantów przede wszystkim ze względu na ich odporność i bioróżnorodność dominują olsza czarna, fiołek wodny i bobrek trójlistny. Roślinność zmienia się wraz z topografią ogrodu, przechodząc od gęstszych, wilgotniejszych obszarów nizinnych do rzadszych, suchszych obszarów wyżynnych.

Kluczowe punkty zrównoważonego ogrodnictwa:

• wykorzystanie metalowych pali zamiast nowego betonu

• powierzchnie są przepuszczalne, co pozwala wodzie przenikać

• skoncentrowanie na zrównoważonym zarządzaniu wodą.

Spośród pozostałych ogrodów z kategorii Show Garden warto wspomnieć również o Terrence Higgins Trust Bridge to 2030 Garden, który otrzymał nagrodę Best Construction Award.

Natomiast wyróżnienie People's Choice Best Show Garden otrzymał ogród The Octavia Hill Garden by Blue Diamond with the National Trust.

Kolejną kategorią ogrodów, znacznie mniejszych i stworzonych dla dobrego samopoczucia, są Sanctuary Gardens. Również w tej grupie przyznano złote medale i wyróżnienia. Pierwszym ze zwycięzców,a jednocześnie ogrodem, który otrzymał tytuł Best Sanctuary Garden, jest:

Burma Skincare Initiative Spirit of Partnership Garden

Projekt ogrodu opowiada historię globalnego partnerstwa dermatologicznego, które wspiera birmańskich pracowników służby zdrowia w leczeniu dorosłych i dzieci z poważnymi schorzeniami skóry. Trudne i pełne wyzwań środowisko, w jakim działa organizacja charytatywna, symbolizuje częściowo zrujnowana stupa (kopiec ziemi pełniący funkcję relikwiarza), zarastająca roślinnością, a tekstury takie jak kora, rośliny, mech i porosty ilustrują choroby skóry, na które cierpią ludzie wspierani przez organizację.

W ogrodzie umieszczono tradycyjny birmański dom na palach, wykonany z drewna z recyklingu z dachem krytym strzechą, znajduje się nad basenem, z którego roztacza się widok na spadający wodospad. Kamienna ławka jest inspirowana 28. literą birmańskiego alfabetu -„la”, która wraz z akcentem tworzy słowo „Lar”, oznaczające „łączenie się”. Wszystkie rośliny użute w tym ogrodzie pochodzą z Birmy. Naturalistyczne nasadzenia łączą kontrastujące tekstury i stonowane kolory, a rośliny jadalne i ozdobne przeplatają się. Mimo, że babka szerokolistna nie jest popularną rośliną w Wielkiej Brytanii, została umieszczona w ogrodzie, aby podkreślić jej zastosowanie w tradycyjnej medycynie birmańskiej do leczenia schorzeń skóry.

World Child Cancer's Nurturing Garden

To kolejny ogród, który zdobył złoty medal w kategorii Sanctuary Gardens.

Zaprojektowany jako sensoryczne schronienie, ogród ten przynosi radość, nadzieję i ucieczkę w naturę dla dzieci poddawanych leczeniu raka. Okrągłe, podwyższone rabaty z roślinami miękkimi w dotyku, pachnącymi ziołami i mchami, oferują różnorodne doznania sensoryczne. Natomiast na niższych rabatach uprawiane są rośliny jadalne. Te łatwe w utrzymaniu, odporne rośliny symbolizują kraje wspierane przez World Child Cancer UK, poprawiając globalne wskaźniki przeżywalności dzieci chorych na raka poprzez wzmacnianie opieki zdrowotnej.

Dziecko i rodzic mogą spacerować w ogrodzie po ścieżce z odzyskanej cegły, która prowadzi do malowniczej łąki otoczonej wysokimi drzewami, bylinami, roślinami jednorocznymi i krzewami, w której sercu znajduje się ławka, stanowiąca miejsce odpoczynku i ukojenia dla dzieci i ich bliskich.

The Boodles Garden

Ogród uzyskał nagrodę Best Construction Award w kategorii Sanctuary Garden i stanowi uczczenie 200-nej rocznicy National Gallery.

Kreatywna wizja projektu wywodzi się z elementów artystycznych, w tym kolorów, tekstur i „ukrytych detali” w obrazach oglądanych podczas wizyt w galerii. Schemat nasadzeń, rzeźby i elementy wodne są inspirowane konkretnymi obrazami i ruchami artystycznymi, w tym impresjonizmem. Subtelne odniesienia do znanych dzieł sztuki oferują odwiedzającym wizualną ucztę, gdzie natura reprezentuje sztukę, a sztuka naturę.

Odwiedzający są prowadzeni przez ogród zieloną ścieżką pod serią rzeźbiarskich łuków, które są odniesieniem do powtarzalności i perspektywy stosowanej przez Canaletto i Claude’a. Kolejność unikalnych metalowych elementów wodnych definiuje przestrzeń, tworząc powierzchnie do zabawy światłem, przypominające dzieła Renoira, Moneta i Seurata.

Dominuje tu paleta roślin głównie w kolorze zielonym i stanowi doskonałe tło dla ciepłych odcieni, które przeplatają się, reprezentując pociągnięcia pędzla i teksturę na obrazach pointylizmu i impresjonizmu.

W kategorii Container Gardens złote medale zdobyły poniższe ogrody:

Sanctum

To oaza spokoju w środku chaosu współczesnego życia. W centrum znajduje się czarne, drewniane miejsce do siedzenia w kształcie kokonu, tworzące wizualny kontrast z bujną zielenią liści. Sanctum zapewnia przestrzeń do ucieczki od nieustannego cyfrowego przeciążenia i gorączkowego tempa życia korporacyjnego. Podkreśla też znaczenie naturalnych elementów w środowiskach korporacyjnych, aby stworzyć bardziej zrównoważoną i prozdrowotną atmosferę pracy.

Większość nasadzeń została wybrana ze względu na bogatą zieloną barwę i różnorodne tekstury, z okazjonalnie pojawiającymi się stonowanymi akcentami kolorystycznymi. Skupienie się na roślinach odpowiednich do zacienionych miejsc sprawia, że ogród jest idealny do przestrzeni miejskich, często pozbawionych światła słonecznego.

The Ecotherapy Garden

Jest nawiązaniem do małego londyńskiego dziedzińca, gdzie mur z żółtej cegły stanowi wsparcie dla wiszącej roślinności, wpisując się w biofiliczne zasady wrodzonego przyciągania do natury. Centralnym punktem ogrodu jest basen otoczony bujną roślinnością, która odbija się w przejrzystej wodzie. Strumień wody, wypływający przez trzy antyczne wodospusty, wyłaniające się z zielonej ściany, zasila serię basenów, tworząc kojący pejzaż dźwiękowy.

Przestrzeń ma na celu odnowę fizycznego i psychicznego samopoczucia. Ręcznie wykonane pojemniki podkreślają wszechstronność ogrodnictwa w ograniczonych przestrzeniach, jednocześnie zwracając uwagę na związek między ogrodnikiem i rzemiosłem.

Ten intymny ogród zapewnia cichy azyl, integrując architekturę krajobrazu, naturę i dobrostan, aby podkreślić korzyści płynące z ekoterapii. Ogród uzyskał tytuł Best Balcony/Container Garden

mgr Changing Tides Garden

mgr Changing Tides Garden to ogród przybrzeżny, ukazujący odporną roślinność przystosowaną do surowych warunków panujących wzdłuż linii brzegowej zalesionych żwirowych plaż Wielkiej Brytanii. Centralnym punktem ogrodu są skupiska głazów, z których ręcznie wykonano donice.

Granica ogrodu została zaprojektowana w taki sposób, aby nawiązać do estetyki nadbrzeżnych falochronów. Wykonana z odzyskanych, zniszczonych przez pogodę drewnianych elementów i rdzewiejącej stali, ma na celu zwrócenie uwagi na zmienną, nadmorską pogodę, jednocześnie zapewniając granicę przed wiatem.

W kategorii BalconyGardens wyłoniono jednego zwycięzcę:

The Addleshaw Goddard Junglette Garden

Projekt nawiązuje do dżungli zapewniając spokojną oazę i ochronę dla mieszkańców przed nieustannym zgiełkiem miasta. Strefa wypoczynkowa otoczona jest kaskadami roślinności, przypominając spektakularny, ogromny wiszący kosz z kwiatami. Ogród wspiera bioróżnorodność dzięki budkom lęgowym dla ptaków, wbudowanym schronieniom dla nietoperzy oraz niewielkiemu oczku wodnemu, tworząc małe, tętniące życiem ekosystemy.

Ostatnią kategorią wyłaniającą zwycięskie ogrody jest All About Plants. Złote medale w tej grupie zdobyły poniższe założenia:

Bowel Research UK Microbiome Garden

Ogród koncentruje się na zdrowiu ludzi, roślin i całego życia, czerpiąc inspirację z kultur, które pielęgnowały bujne ekosystemy dla własnego pożywienia. Bada fascynujące powiązania między zdrowiem gleby, dzikiej przyrody a naszym własnym mikrobiomem, inspirując ludzi do „zazielenienia” swojej diety, ogrodów i relacji z naturą.

Przemyślane nasadzenia roślin jadalnych tworzą probiotyczną ucztę, która wspiera ludzki mikrobiom, pomagając chronić organizm przed schorzeniami układu pokarmowego. Na tyłach ogrodu zlokalizowane zostały tradycyjne ule, które tworzą siedliska dla zapylaczy i wspierają bogaty kwiatowy ekosystem.

The Size of Wales Garden

Ogród czerpie inspiracje z bogactwa i różnorodności życia występującego w lasach tropikalnych na całym świecie oraz z działań organizacji Size of Wales, które mają na celu zapobieganie ich niszczeniu.

W nasadzeniach wykorzystano 313 gatunków roślin, odzwierciedlając liczbę gatunków drzew, które mogą występować na zaledwie jednym hektarze lasu tropikalnego. Na szczycie smukłych słupów osadzono niewielkie dachy, symbolizujące kruchość naszego obecnego istnienia. Natomiast płot z grzybów symbolizuje ukryte królestwo grzybów, kluczowe dla każdego lasu na świecie.

Ogród zdobył również nagrodę Best All About Plants.

Sue Ryder Grief Kind Garden

Ogród stanowi bezpieczną i spokojną oazę, gdzie można zanurzyć się w pięknie natury, dzielić się doświadczeniami żałoby lub znaleźć chwilę na cichą refleksję.

Starannie dobrane rośliny o właściwościach sensorycznych zostały rozmieszczone warstwowo na całej przestrzeni, aby stworzyć głębsze połączenie między ludźmi a otoczeniem. Projekt ogrodu nawiązuje do historii produkcji koronek w miejscowości Bedfordshire, gdzie ma być przeniesiony, a organiczne kształty zaczernięte ze słynnej koronki zostały wykorzystane w aranżacji rabat oraz we wzorach kamiennej nawierzchni.

Ogród przeznaczony jest dla każdego, kto potrzebuje przestrzeni do przeżywania żałoby lub jest dotknięty chorobą skracającą życie.

Wszystkie ogrody zaprezentowane podczas tegorocznego Chelsea Flower Show są bardzo interesujące i stanowią inspirację, pokazując najnowsze trendy. Warto wspomnieć także o The Octavia Hill Garden by Blue Diamond with the National Trust, który zdobył zarówno BBC / RHS People’s Choice Award, jak i RHS Children’s Choice Award.

Inspirację do storzenia ogrodu The Octavia Hill Garden by Blue Diamond with the National Trust stanowi postać Octavii Hill, reformatorki i współzałozycielki National Trust, która wierzyła, że „zdrowy dar powietrza oraz radość płynąca z roślin i kwiatów” są niezbędne w życiu każdego człowieka. Niestrudzenie pracowała na rzecz poprawy warunków mieszkaniowych w miastach i ochrony terenów zielonych.

Usytuowany na miejskim terenie poprzemysłowym, ten piękny, wypełniony roślinnością ogród został zaprojektowany w taki sposób, aby pobudzać dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny. Jest to przestrzeń publiczna otwarta dla wszystkich jako miejsce spotkań i odpoczynku.

Ogród składa się z otwartych na świezym powietrzu „pokoi”, gdzie odwiedzający mogą doświadczać różnorodnych widoków. Pofałdowany teren z dostępnymi dla wózków ścieżkami prowadzi do obsadzonego zielenią zacienionego baldachimu, platformy widokowej, oczka wodnego oraz strumienia, oferując wiele możliwości podziwiania dzikiej przyrody i korzystania z roślin przyjaznych zapylaczom.

Ogród stanowi schronienie dla dzikiej fauny i ptaków, a rośliny jadalne w ogrodzie pełnią zarówno funkcję ozdobną, jak i użytkową. Jest to miejska oaza bioróżnorodności, która nie tylko odtwarza naturalne ekosystemy, ale także przypomina o idei zielonej przestrzeni dostępnej dla wszystkich, której tak mocno broniła Octavia Hill.

RHS Chelsea Plant of the Year 2024

Tytuł rośliny roku 2024 uzyskał Prunus ‘Starlight’, drugie miejsce zajął Cosmos atrosanguineus 'Cherry Chocolate', a trzecie miejsce Agave 'Praying Hands'.